ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΗ*
Νομιμοποιώντας τον ρατσισμό και υποδαυλίζοντας εγκληματικές πρακτικές τύπου Χρυσής Αυγής, ο "Ξένιος Ζευς" συντελεί στη δημιουργία μιας αρνητικής εικόνας για τη χώρα, η οποία μοιραία έχει αρνητικό αντίκτυπο και στον τουρισμό
Η προαγωγή του τουριστικού προϊόντος της χώρας είναι μέρος της στρατηγικής ανάπτυξης την οποία η σημερινή κυβέρνηση υποτίθεται ότι προωθεί. Η πρακτική της, όμως, όχι μόνο δεν προάγει τον τουρισμό αλλά αντίθετα τον σαμποτάρει.
Παράδειγμα 1ο: Η επιχείρηση "Ξένιος Ζευς". Πολλά έχουν ειπωθεί για το γεγονός ότι αυτή η επιχείρηση κανένα πρόβλημα δεν λύνει και ότι απλώς προσπαθεί να αποσπάσει την προσοχή των λαϊκών στρωμάτων από τα νέα μέτρα κοινωνικής λεηλασίας, τα οποία η τρικομματική κυβέρνηση απεργάζεται. Επιπροσθέτως, όμως, η επιχείρηση αυτή επιδεινώνει ακόμη περισσότερο την οικονομική κρίση που μαστίζει τη χώρα μας. Νομιμοποιώντας τον ρατσισμό και υποδαυλίζοντας εγκληματικές πρακτικές τύπου Χρυσής Αυγής, ο "Ξένιος Ζευς" συντελεί στη δημιουργία μιας αρνητικής εικόνας για τη χώρα, η οποία μοιραία έχει αρνητικό αντίκτυπο και στον τουρισμό. Σε ένα περιβάλλον όπου οι χώρες της "λευκής" Δύσης βρίσκονται σε μια μακροχρόνια καθοδική πορεία, τουριστικές χώρες όπως η Ελλάδα θα πρέπει να απευθυνθούν στο τουριστικό κοινό των οικονομικά αναδυόμενων χωρών στην Ασία και ανά τον κόσμο. Είναι προφανές ότι πρακτικές που υποδαυλίζουν τη ρατσιστική βία παράλληλα κάνουν τη χώρα μας λιγότερο ελκυστική στο ανερχόμενο και πιο δυναμικό κομμάτι της τουριστικής αγοράς.
Επιπλέον, η επιλογή του ονόματος "Ξένιος Ζευς" προδίδει όχι μόνο την υποκρισία των κυβερνώντων αλλά και την απόλυτη άγνοιά τους για το πώς λειτουργεί ο καπιταλισμός σήμερα. Ως γνωστόν, η επιτυχία οποιασδήποτε επιχείρησης στην καπιταλιστική αγορά εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ικανότητά της να δημιουργήσει στο καταναλωτικό κοινό μια θετική εικόνα για το προϊόν της. Γι' αυτό τον λόγο άλλωστε κάθε διαφημιστική καμπάνια επιδιώκει τη φαντασιακή σύνδεση συχνά μέτριων προϊόντων με κοινά αποδεκτές αξίες, όπως η κοινωνική και επαγγελματική καταξίωση, η προσωπική και οικογενειακή ευτυχία, η ερωτική ικανοποίηση κ.λπ.
Η επιχείρηση "Ξένιος Ζευς" κάνει ακριβώς το αντίθετο. Αντί να αναδεικνύει την αρχαιολογική μας κληρονομιά και την ελληνική φιλοξενία ως συστατικά ενός εξαιρετικού τουριστικού προϊόντος, τα διασύρει ταυτίζοντάς τα με ρατσιστικές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οι οποίες προκαλούν την κριτική της χώρας από ανθρωπιστικές οργανώσεις διεθνούς κύρους, όπως η Διεθνής Αμνηστία και το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων! Με άλλα λόγια, με φίλους του ελληνικού τουρισμού, όπως οι κύριοι Δένδιας και Σαμαράς, τι τους θέλουμε τους εχθρούς...
Παράδειγμα 2ο: Η λεηλασία των διοδίων. Όντας μόνιμος κάτοικος των ΗΠΑ, πέρασα μέρος των καλοκαιρινών μου διακοπών στην Ελλάδα και μέρος των διακοπών μου στον Καναδά. Στον Καναδά διέσχισα χιλιάδες χιλιόμετρα οδικώς, από το Χαλιφάξ ώς το βορειότερο σημείο της Νέας Γης (Newfoundland) χωρίς να χρειαστεί να πληρώσω διόδια ούτε μία φορά. Στην Ελλάδα, αν και έκανα μια απείρως μικρότερη διαδρομή (από τη Μονεμβασιά έως τα Μετέωρα), ούτε που θυμάμαι πόσες φορές αναγκάστηκα να πληρώσω διόδια. Όταν ένας επισκέπτης στη χώρα μας αναγκάζεται κάθε 20 ή 30 χιλιόμετρα να πληρώνει ακριβά διόδια για να οδηγεί στους δρόμους της κακιάς ώρας, μοιραία θα δει την Ελλάδα όχι ως σύμβολο φιλοξενίας αλλά ως μια χώρα η οποία προσπαθεί να ξεζουμίσει τους επισκέπτες της με κάθε μέσο.
Παρεμπιπτόντως, το γεγονός ότι το Δημόσιο στην Ελλάδα δεν έχει τους πόρους να χρηματοδοτήσει την κατασκευή οδικού δικτύου δεν αποτελεί δικαιολογία. Αυτή η έλλειψη πόρων είναι το ιστορικό αποτέλεσμα της άρνησης όλων των κυβερνήσεων του πάλαι ποτέ δικομματισμού να φορολογήσουν τον πλούτο των λίγων. Επιτείνοντας αυτή την αδικία, οι κυβερνήσεις αυτές χρησιμοποίησαν την έλλειψη πόρων ως δικαιολογία για την ιδιωτικοποίηση του οδικού δικτύου, προσθέτοντας έτσι στο όφελος που το ελληνικό κεφάλαιο αντλεί από την ελλιπή φορολόγησή του το όφελος από την ιδιωτική εκμετάλλευση κοινωνικών αγαθών όπως οι αυτοκινητόδρομοι. Στον βαθμό που οι παρασιτικές αυτές πρακτικές πλήττουν τον τουρισμό στην Ελλάδα, συμβάλλουν παράλληλα και στην οικονομική κακοδαιμονία της χώρας. Την επόμενη φορά, επομένως, που κάποιοι ανεκδιήγητοι πολιτικοί και δημοσιογράφοι εξαπολύσουν τα βέλη τους κατά των διαδηλώσεων που υποτίθεται ότι καταστρέφουν τον τουρισμό και την οικονομία, θα πρέπει ίσως να διερωτηθούμε αν τους πραγματικούς φίλους του ελληνικού τουρισμού θα πρέπει να τους αναζητήσουμε όχι στο Μέγαρο Μαξίμου και τα υπουργεία της τρικομματικής κυβέρνησης αλλά στο κίνημα "Δεν Πληρώνω".
Εν κατακλείδι, ο αρνητικός αντίκτυπος που η κυβερνητική πολιτική έχει στον τουρισμό αναδεικνύει τη γενικότερη αδυναμία της κυβέρνησης να προωθήσει την ανάπτυξη την οποία ευαγγελίζεται. Αυτή η αδυναμία έχει να κάνει όχι μόνο με τις υφεσιακές επιπτώσεις του Μνημονίου αλλά και με την προφανή άγνοια των κυβερνώντων σχετικά με το πώς ο καπιταλισμός πραγματικά λειτουργεί. Όπως ο ισχυρισμός της κυβέρνησης, ότι επιδιώκει την ανάπτυξη και μέσω του τουρισμού προσκρούει στις πράξεις της, ο ισχυρισμός ότι θα προωθήσει την ανάπτυξη μέσω των αποκρατικοποιήσεων προσκρούει στη διεθνή καπιταλιστική εμπειρία, η οποία δείχνει ότι όλες οι οικονομικά ισχυρές χώρες εκβιομηχανίστηκαν και βελτίωσαν τη θέση τους στον διεθνή καταμερισμό εργασίας όχι θεοποιώντας την ελεύθερη αγορά αλλά κάνοντας στρατηγική χρήση του κράτους στον σχεδιασμό της αναπτυξιακής διαδικασίας. Δεδομένου όμως ότι "στου κουφού την πόρτα όσο θέλεις βρόντα", η πολυπόθητη ανάπτυξη θα εξακολουθεί να αποτελεί όνειρο απατηλό όσο η τρόικα εσωτερικού παραμένει στην εξουσία. Ας ελπίσουμε όχι για πολύ ακόμα...
ΠΗΓΗ: ΑΥΓΗ
* Ο Κώστας Παναγιωτάκης είναι αναπληρωτής καθηγητής Κοινωνιολογίας στο New York City College of Technology του City University of New York (cpanayotakis@gmail.com)
